17 listopada 2022 r. w Dzienniku Ustaw została ogłoszona ustawa o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie¹. Artykuł 7 tej ustawy wprowadził zmiany w ustawie o kredycie konsumenckim² dotyczące m. in. funkcjonowania instytucji pożyczkowych. Wejście w życie zmian ma bezpośrednie znaczenie dla funkcjonowania rynku instytucji pożyczkowych. Urząd KNF wskazuje instytucjom pożyczkowym w niniejszym komunikacie wynikające z nowelizacji wymogi dla prowadzenia działalności pożyczkowej. 

Od 18 grudnia 2022 r. wpis do rejestru instytucji pożyczkowych może uzyskać podmiot:

• prowadzący działalność wyłącznie w formie spółki akcyjnej albo w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, w której ustanowiono radę nadzorczą (dotychczas nie było wymogu ustanowienia rady nadzorczej w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością)
• z minimalnym kapitałem zakładowym w wysokości 1 mln zł (dotychczasowy wymóg to 200 tys. zł), pokrytym wyłącznie wkładem pieniężnym, a środki na pokrycie tego kapitału nie mogą pochodzić z kredytu, pożyczki, emisji obligacji lub ze źródeł nieudokumentowanych

• którego członkiem zarządu, rady nadzorczej lub prokurentem może być wyłącznie osoba, która nie była prawomocnie skazana za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe

Od 18 maja 2023 r. KNF uzyska uprawnienie do wykreślenia z rejestru instytucji pożyczkowych podmiotu, który został wykreślony z rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Instytucje pożyczkowe, wpisane do prowadzonego przez KNF rejestru instytucji pożyczkowych przed 18 grudnia 2022 r., które nie spełniają nowych wymogów przewidzianych dla instytucji pożyczkowych, mogą prowadzić działalność w zakresie udzielania kredytów konsumenckich bez spełniania tych wymogów do 31 grudnia 2023 r. Jednak najpóźniej do 30 listopada 2023 r. mają one obowiązek poinformowania KNF o podjętych działaniach zmierzających do spełnienia nowych wymogów w zakresie formy prawnej oraz minimalnego kapitału zakładowego, przy czym spełnienie tych wymogów powinno nastąpić do 31 grudnia 2023 r. 

Instytucje pożyczkowe, które 1 stycznia 2024 r. nie będą spełniały omawianych wymogów, z tym dniem będą podlegały wykreśleniu z rejestru instytucji pożyczkowych prowadzonego przez KNF. Spełnienie tych wymogów powinno być potwierdzone odpowiednim wpisem w Krajowym Rejestrze Sądowym. Brak takiego wpisu może stanowić podstawę do wykreślenia instytucji pożyczkowej z rejestru prowadzonego przez KNF. W związku z tym należy zadbać o złożenie stosownych wniosków do Krajowego Rejestru Sądowego z odpowiednim wyprzedzeniem.

Od 1 stycznia 2024 r. na instytucje pożyczkowe zostaną nałożone obowiązki sprawozdawcze określone w ustawie oraz w planowanym rozporządzeniu ministra finansów, które określi zakres i terminy przekazywania tych informacji oraz wzory formularzy sprawozdawczych. Sprawozdawczość odbywać będzie się zgodnie z ustawą w drodze elektronicznej, za pośrednictwem udostępnionych przez KNF formularzy sprawozdawczych i kanałów komunikacji.

Instytucje pożyczkowe będą zobowiązane do wnoszenia rocznych wpłat na pokrycie kosztów nadzoru, w kwocie nie wyższej niż 0,5% sumy przychodów uzyskanych z działalności w zakresie udzielania kredytu konsumenckiego za poprzedzający rok obrotowy i nie mniejszej niż równowartość w złotych 5000 euro, przeliczonej przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy roku poprzedzającego rok kalendarzowy, w którym powstało zobowiązanie. Terminy wnoszenia wpłat, ich wysokość i sposób obliczania, a także sposób i terminy rozliczania należności z tytułu wpłat oraz wzór deklaracji o wpłacie na pokrycie kosztów nadzoru określi Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia.

______________________
¹ustawa z dnia 6 października 2022 r. o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie (Dz. U. z 2022 poz. 2339)
²ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2022 r. poz. 246 z późn. zm.)