Stopa zwrotu z inwestycji jest podstawową miarą oceny efektywności polityki inwestycyjnej OFE.

Stopa zwrotu funduszu obliczana jest przez poszczególne OFE na koniec marca i września każdego roku za ostatnie 36 miesięcy. Wartość tę wylicza się w oparciu o zmianę wartości jednostki rozrachunkowej. Informacje o wartości stóp zwrotu funduszy przekazywane są do Komisji Nadzoru oraz prezentowane na ogólnodostępnej stronie internetowej.

Na poziomie całego rynku wyliczana jest średnia ważona stopa zwrotu wszystkich OFE będąca sumą iloczynów stóp zwrotu i przeciętnego udziału w rynku danego funduszu mierzonego wielkością aktywów netto.

Do wyliczenia średniej ważonej stopy zwrotu wskaźnik przeciętnego udział w rynku może wynieść maksymalnie 15%. W przypadku przekroczenia tej wartości przez fundusz przyjmuje się dla niego wartość 15%, przy jednoczesnym proporcjonalnym powiększeniu wskaźników pozostałych funduszy. Jeżeli na rynku funkcjonować będzie 6 funduszy - procentowy udział w rynku przyjmie się dla nich w jednakowej wysokości.

Przy wyliczaniu średniej ważonej uwzględniane są fundusze, które działały przez okres ostatnich 36 miesięcy. Średnia ważona stopa zwrotu wszystkich otwartych funduszy emerytalnych jest podawana do wiadomości publicznej przez Komisję Nadzoru.

 
Definicje legalne (ustawowe) zawarte w przepisach ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych
(tekst jedn. Dz.U. z 2013 r. poz. 989 z późn. zm.)

Stopa zwrotu funduszu - wyrażony procentowo iloraz różnicy wartości jednostki rozrachunkowej w ostatnim dniu roboczym miesiąca rozliczeniowego i wartości tej jednostki w ostatnim dniu roboczym miesiąca rozliczeniowego poprzedzającego okres 36 miesięcy oraz wartości tej jednostki w ostatnim dniu roboczym miesiąca rozliczeniowego poprzedzającego okres 36 miesięcy. Miesiącem rozliczeniowym jest odpowiednio marzec i wrzesień. Otwarty fundusz, który przyjmował składki co najmniej przez 36 miesięcy, ustala na koniec marca i września każdego roku wysokość stopy zwrotu za ostatnie 36 miesięcy. Wysokość stopy zwrotu jest podawana do wiadomości organu nadzoru oraz na ogólnodostępnej stronie internetowej. [art. 170 i 172].

Wartość jednostki rozrachunkowej w dniu przeliczenia jest ustalana przez podzielenie wartości aktywów netto funduszu w dniu przeliczenia przez liczbę jednostek rozrachunkowych zapisanych w tym dniu na rachunkach prowadzonych przez fundusz [art. 100 ust.1a]. Średnią ważoną stopą zwrotu otwartych funduszy za okres 36 miesięcy jest suma iloczynów stopy zwrotu każdego z otwartych funduszy i wskaźnika przeciętnego udziału w rynku danego otwartego funduszu. [art. 173 ust. 1].

Wskaźnikiem przeciętnego udziału w rynku danego otwartego funduszu jest średnia arytmetyczna wskaźnika udziału w rynku w ostatnim dniu roboczym miesiąca poprzedzającego okres 36 miesięcy i wskaźnika udziału w rynku w ostatnim dniu roboczym miesiąca przypadającego na koniec okresu 36 miesięcy [art. 173 ust. 1].

Wskaźnikiem udziału w rynku otwartego funduszu, w określonym dniu, jest iloraz wartości aktywów netto tego funduszu i wartości aktywów netto wszystkich otwartych funduszy, według stanu na dzień obliczenia wskaźnika.

Jeżeli wskaźnik przeciętnego udziału w rynku danego funduszu wynosi co najmniej 15%, dla celów obliczenia średniej ważonej stopy zwrotu wszystkich otwartych funduszy:

• Przyjmuje się dla tego funduszu wskaźnik w wysokości 15%;
• Wskaźniki przeciętnego udziału w rynku pozostałych funduszy, obliczone zgodnie z ust. 1, ulegają   roporcjonalnemu powiększeniu tak, aby suma wskaźników dla tych funduszy stanowiła różnicę między wielkością 100 % oraz iloczynem liczby funduszy, dla których przeciętny wskaźnik udziału w rynku wynosi co najmniej 15 %, i wielkości 15%;
• Jeżeli należałoby dla któregokolwiek z funduszy zastosować powiększony wskaźnik w wysokości przekraczającej 15%, w wyniku powiększania wskaźników udziałów w rynku pozostałych funduszy, to przyjmuje się dla tego funduszu wskaźnik 15% i ponownie powiększa wskaźniki dla pozostałych funduszy.

Jeżeli liczba otwartych funduszy, dla których ustala się stopę zwrotu zgodnie, nie jest większa niż 6, wskaźnik procentowego udziału w rynku dla każdego z nich ustala się w jednakowej wysokości.

Wysokość średniej ważonej stopy zwrotu wszystkich otwartych funduszy podaje do publicznej wiadomości organ nadzoru. [art. 173 ust. 1-3].

Szczegółowe zasady ustalania stopy zwrotu i średniej ważonej stopy zwrotu zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 marca 2004 r. w sprawie ustalania stopy zwrotu otwartych funduszy emerytalnych (Dz.U. nr 47, poz. 449). 

METODOLOGIA USTALANIA STOPY ZWROTU I ŚREDNIEJ WAŻONEJ STOPY ZWROTU OTWARTYCH FUNDUSZY EMERYTALNYCH

1. Stopa zwrotu i-tego OFE

(stopa zaokrąglona do 3 miejsc po przecinku na zasadach ogólnych)

gdzie:

2. Wskaźnik przeciętnego udziału w rynku:

gdzie:

3. Skorygowany wskaźnik udziału w rynku (obowiązuje od 07.04.2004):

gdzie:

4. Średnia ważona stopa zwrotu OFE:

(stopa zaokrąglona do 3 miejsc po przecinku na zasadach ogólnych)